મહાકુંભ: બે દિવસમાં 5 કરોડથી વધુ ભક્તોએ કર્યું સ્નાન
હિન્દુ શાસ્ત્રોમાં કુંભ મેળાને ‘અમરત્વનો મેળો’ કહેવામાં આવ્યો છે. એટલા માટે કુંભ મેળામાં, લાખો ભક્તો આ પવિત્ર સ્થળે સ્નાન કરવા માટે આવે છે જેથી તેઓ પોતાના આત્માને શુદ્ધ કરી શકે. મહાકુંભમાં, વિશ્વભરના સંતો, ઋષિઓ અને ભક્તો પવિત્ર ડૂબકી લગાવે છે. કુંભ મેળામાં શાહી સ્નાનનું વિશેષ મહત્વ છે.
13 જાન્યુઆરી 2025 થી સંગમ પર મહાકુંભનો પ્રારંભ થયો છે. આ વખતે મહાકુંભમાં અનેક વિશ્વ રેકોર્ડ બનવાના છે. આવી સ્થિતિમાં, મહાકુંભમાં મકરસંક્રાંતિના સ્નાન ઉત્સવ પર એક નવો રેકોર્ડ બન્યો છે. ‘મહાકુંભ નગર’ વિશ્વનો સૌથી મોટો જિલ્લો બની ગયો છે. આટલી મોટી ભીડ દુનિયામાં ક્યાંય એક દિવસમાં એકઠી થઈ નથી. જોકે, આ મહાકુંભમાં જ આ વિશ્વ રેકોર્ડ ટૂંક સમયમાં તૂટી જશે અને એક નવો વિશ્વ રેકોર્ડ બનશે.
સંગમની ભૂમિ પર આયોજિત મહા કુંભ મેળો વિશ્વનો સૌથી મોટો ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક મેળાવડો છે. આ વર્ષે મહાકુંભમાં 40 કરોડથી વધુ ભક્તો હાજરી આપે તેવી અપેક્ષા છે. 45 દિવસ સુધી ચાલનારા મહા કુંભ મેળા દરમિયાન 40 કરોડની વસ્તી સંગમની ભૂમી પર આવશે. જ્યારે 40 કરોડની વસ્તી વિશ્વના બે દેશો સિવાય બીજા કોઈ દેશમાં જોવા મળતી નથી
મહાકુંભના બીજા સ્નાન મહોત્સવ અને અખાડાના પ્રથમ શાહી સ્નાન એટલે કે અમૃત સ્નાન, મકરસંક્રાંતિના અવસરે, 3 કરોડ 50 લાખ ભક્તોએ શ્રદ્ધાની ડૂબકી લગાવી છે. આ સાથે, ‘મહાકુંભ નગર’ વિશ્વનો સૌથી મોટો જિલ્લો બની ગયો છે. જણાવી દઈએ કે, આટલી મોટી ભીડ દુનિયામાં ક્યાંય એક દિવસમાં એકઠી થઈ નથી. સોમવારે, પોષ પૂર્ણિમાના પ્રથમ સ્નાન દિવસે, 1.65 કરોડ લોકોએ સંગમમાં ડૂબકી લગાવી હતી. અત્યાર સુધીમાં, 5 કરોડથી વધુ ભક્તોએ પોષ પૂર્ણિમા અને મકરસંક્રાંતિ બંને સ્નાન તહેવારો પર ધાર્મિક સ્નાન કર્યું છે.
જ્યારે આ પછી આવતા મૌની અમાવસ્યાના ત્રીજા સ્નાન મહોત્સવ અને બીજા અમૃત સ્નાન મહોત્સવમાં 8 થી 10 કરોડ દેશી અને વિદેશી ભક્તો આવવાનો અંદાજ છે. આવી સ્થિતિમાં, આ મહાકુંભ દરમિયાન, ફરી એકવાર મહાકુંભ નગર દેશ અને વિશ્વનો સૌથી મોટો જિલ્લો બનવાનો રેકોર્ડ તૂટી જશે. એટલે કે 14 જાન્યુઆરીના રોજ મકરસંક્રાંતિ પર બનેલો વિશ્વ રેકોર્ડ ફક્ત 15 દિવસ માટે જ રહેશે. 29 જાન્યુઆરીએ આ રેકોર્ડ તૂટ્યા પછી, આ મહાકુંભ એક નવો વિશ્વ રેકોર્ડ બનાવશે
મહાકુંભની પૌરાણિક કથા: મહાકુંભની શરૂઆત સમુદ્ર મંથન (સમુદ્ર મંથન) ની વાર્તાથી થાય છે. દેવતાઓ અને દાનવો અમૃત મેળવવા માટે મંથન કરે છે, જેમાંથી અમૃત કળશ નીકળે છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, પ્રયાગરાજ, હરિદ્વાર, ઉજ્જૈન અને નાસિકમાં પૃથ્વી પર અમૃતના ચાર ટીપાં પડે છે. આ સ્થળોએ દર 12 વર્ષે કુંભ મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
કુંભનો ઉલ્લેખ: પ્રયાગરાજના સંગમનો ઉલ્લેખ ઋગ્વેદ અને મહાભારત જેવા પ્રાચીન ગ્રંથોમાં જોવા મળે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, અહીં ફક્ત દેશ જ નહીં પરંતુ દુનિયાભરમાંથી સંતો અને ઋષિઓ આવે છે. ભીષ્મ પિતામહે રાજા યુધિષ્ઠિરને અહીં સ્નાન કરવાની સલાહ આપી હતી.
1858 માં પ્રથમ વખત કુંભનું દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું હતું. તે જ સમયે, 1870 માં, બ્રિટિશ સરકારે સત્તાવાર રીતે પ્રથમ કુંભ મેળાનું આયોજન કર્યું હતું. જેના કારણે કુલ 41, 824 રૂપિયાની આવક થઈ હતી. 1954માં આઝાદી પછીના પ્રથમ કુંભ મેળામાં, નેહરુ સરકારે કુંભ મેળા માટે ₹1 કરોડથી વધુનું બજેટ ફાળવ્યું હતું.
