સ્પેક્ટ્રમ એટલે શું? ક્યારે અને કેવી રીતે તેની હરાજી કરવામાં આવે છે ? વિગતવાર જાણો.

દેશમાં ફરી એકવાર સ્પેક્ટ્રમની હરાજી સંબંધિત ચર્ચાઓએ જોર પકડ્યું છે. કારણ કે ગઈકાલે એટલે કે 1 માર્ચ, સ્પેક્ટ્રમની હરાજીના પહેલા દિવસે, 77,146 કરોડની બોલી મળી હતી. બોલી રિલાયન્સ જિયો, ભારતી એરટેલ અને વોડાફોન આઈડિયા તરફથી આવી હતી. દેશમાં ચાલી રહેલા સ્પેક્ટ્રમની હરાજીમાં તે ચર્ચામાં છે અને આવી સ્થિતિમાં ઘણા લોકોને સ્પેક્ટ્રમની હરાજી શું છે તે જાણવાની પણ ઉત્સુકતા રહેશે. કારણ કે તમારામાંથી ઘણાને સ્પેક્ટ્રમની હરાજી વિશે ખબર જ છે કે તે 2 જી, 3 જી અને 4 જી નેટવર્કથી જોડાયેલ છે. પરંતુ આજે અમે તમને આ લેખમાં વિગતવાર સ્પેક્ટ્રમની હરાજી વિશે જણાવીશું. સ્પેક્ટ્રમની હરાજી વિશે જાણતા પહેલા, તમારે સ્પેક્ટ્રમ શું છે તે જાણવાની જરૂર છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, તે ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક સ્પેક્ટ્રમનું ટૂંકું રૂપ છે. તે પૃથ્વીની આસપાસના કિરણોત્સર્ગ ઉર્જાનું નામ છે. આ ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશન (આઇએમઆર) નો મુખ્ય સ્રોત સૂર્ય છે. આ ઉર્જા ધરતી હેઠળ દફનાવવામાં આવેલા કિરણોત્સર્ગી તત્વો ( રેડિયોએક્ટિવ તત્વો )તારાઓ અને આકાશગંગામાંથી મળે છે. ઉર્જા દ્વારા,આપણે ટીવી રેડિયો અને મોબાઇલ ફોન ચલાવવા માટે સક્ષમ છીએ.

ટેલિકોમ ક્ષેત્રે સ્પેક્ટ્રમનો ઉપયોગ

જેમ કે તમે બધા જાણો છો કે ટેલિકોમ ક્ષેત્રે સ્પેક્ટ્રમ ખૂબ મહત્વનું છે કારણ કે મોબાઇલ અને ટેલિવિઝનમાં રેડિયો અને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિકનો ઉપયોગ થાય છે. આ બતાવે છે કે મોબાઇલ અને ટેલિવિઝનના ક્ષેત્રમાં સ્પેક્ટ્રમ ખૂબ મહત્વનું છે. હવે સ્પેક્ટ્રમનો ઉપયોગ કેવી રીતે થાય છે તે વિશે વાત કરીએ. આ માટે, પ્રથમ જાણો કે કોઈ પણ સ્પેક્ટ્રમનો વ્યવસાયિક ઉપયોગ તરંગની લંબાઈ પર નક્કી થાય છે? તેની આવર્તન એટલે કે તેની ફ્રીક્વન્સી કેટલી છે? અને તે કેટલી ઉર્જા લઈ શકે છે? સૌથી લાંબી તરંગો રેડિયો તરંગ સ્પેક્ટ્રમમાં હોય છે અને તેનો ઉપયોગ ટેલિકોમ ક્ષેત્રે થાય છે. જ્યારે આપણે સ્પેક્ટ્રમની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે તેનો અર્થ સામાન્ય રીતે ટેલિકોમ ક્ષેત્ર માટે રેડિયો તરંગો એવો થાય છે.

સ્પેક્ટ્રમની વેલિડિટી 20 વર્ષ માટે હશે

અગાઉ હરાજી 2015 માં કરવામાં આવી હતી અને હવે પાંચ વર્ષ બાદ ફરી સ્પેક્ટ્રમની હરાજી કરવામાં આવી રહી છે. આ હરાજીની સૌથી મોટી વિશેષતા એ છે કે તેમાં મેળવવામાં આવેલ સ્પેક્ટ્રમની વેલિડિટી 20 વર્ષ હશે. આમાં ખાનગી ક્ષેત્રની ટેલિકોમ કંપનીઓએ રૂ .13,475 કરોડની પ્રારંભિક અર્નેસ્ટ મની ડિપોઝિટ (ઇએમડી) જમા કરી છે. આમાં રિલાયન્સ જિયો, ભારતી એરટેલ અને વોડાફોન આઈડિયા શામેલ છે.

5જી આ હરાજીમાં શામેલ નથી

આ દિવસોમાં ચાલી રહેલા સ્પેક્ટ્રમની હરાજીમાં 5 જી સ્પેક્ટ્રમ શામેલ નથી. તેના માટે પછીથી હરાજી કરવામાં આવશે. આ વખતે કુલ 7 ફ્રીક્વન્સી બેન્ડની હરાજી કરવામાં આવી રહી છે જેમાં 700 મેગાહર્ટઝ, 800 મેગાહર્ટઝ, 900 મેગાહર્ટઝ, 1800 મેગાહર્ટઝ, 2100 મેગાહર્ટઝ, 2300 મેગાહર્ટઝ અને 2500 મેગાહર્ટઝ બેન્ડ શામેલ છે. હરાજીની બોલીમાં સફળ થનાર કંપનીને ઇએમઆઈ દ્વારા ચુકવણી કરવાની સુવિધા મળશે.