ગુજરાત નજીકના પરમાણુ વીજ પ્લાન્ટ કાકરાપર ખાતે વાણિજ્યિક વીજ ઉત્પાદન શરૂ થઈ ગયું છે. આ ભારતનું 24 મહિનાનું પરમાણુ શક્તિ ઘર છે. આ 700 મેગા વોટ પાવર ઉત્પન્ન કરશે. દેશના 7 રાજ્યોમાં 24 પરમાણુ વીજ મથકોમાંથી કુલ 6780 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન થઈ રહી છે, જે ભારતની કુલ આવશ્યકતાના માત્ર અઢી ટકા છે. ગુજરાતમાં જ ભાવનગરના મીઠી વીરડીમાં 6500 મેગાવોટનું ન્યુક્લિયર પાવર હાઉસ પ્રસ્તાવિત છે પરંતુ સ્થાનિક લોકોના વિરોધને કારણે હજી તે શરૂ કરવામાં આવ્યું નથી.
ભારતની પરમાણુ સહેલી
ભારતના પરમાણુ સહેલી તરીકે જાણીતા નીલમ ગોયલ કહે છે કે ભારતને વીજ ક્ષેત્રમાં આત્મનિર્ભર બનાવવા અને ગ્રીન પાવર મૈત્રીપૂર્ણ વીજળી ઉત્પન્ન કરવા માટે પરમાણુ ઉર્જા મથકોની સ્થાપના ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ભારતમાં ઉત્તર પ્રદેશના મોટાભાગના નરોરા પરમાણુ વીજ મથક કર્ણાટકમાં, મહારાષ્ટ્રના તારાપુર, રાજસ્થાનના રાવતભાતા અને મદ્રાસ પરમાણુ વીજ ગૃહ 6780 મેગા માર્કેટ વીજ ઉત્પાદન કરે છે જે આપણી કુલ આવશ્યકતાના માત્ર અઢી ટકા છે.
અમેરિકાએ 15 વર્ષ પહેલા પેટ્રોલ અને ડીઝલથી ચાલતા વાહનોનું ઉત્પાદન બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો અને હવે ભારતને વિદેશથી આયાત કરાયેલા પેટ્રોલ, ડીઝલ, ઓઇલ ગેસ અને કોલસાની જરૂરિયાતથી મુક્ત કરવા માટે પરમાણુ વીજ મથકોની ઝડપી સ્થાપના કરવી પડશે અને આલોચનાત્મક ઉપયોગ શરૂ કરવો પડશે. સુરત નજીક કાકરાપર પરમાણુ વીજ પ્લાન્ટ બનાવવામાં આવ્યો હતો પરંતુ તેની ગંભીર કાર્યવાહી ગુરુવારથી શરૂ થઈ ગઈ હતી. અહીં ઉત્પન્ન થતી વીજળી ગુજરાતમાં 50 % જ્યારે 50 % દેશના અન્ય રાજ્યોમાં સપ્લાય થશે. પરમાણુ પાવર હાઉસ સસ્તી, સુંદર અને ટકાઉ વીજળીનું શ્રેષ્ઠ માધ્યમ છે અને ચોવીસ કલાક વીજળીનું ઉત્પાદન શક્ય છે.
ગુજરાતના સુરત જિલ્લાના કાકરાપર ખાતે સ્વદેશી ક્ષમતા આધારિત 700 મેગાવોટ પરમાણુ પાવર પ્લાન્ટે વ્યાપારી ધોરણે વીજળી ઉત્પાદન શરૂ કર્યું છે. આ પરમાણુ વીજ પ્લાન્ટ દર વર્ષે સતત 490 કરોડ યુનિટ વીજળી ઉત્પન્ન કરશે. જે 7000-700 મેગાવોટના 7 સોલાર પાવર પ્લાન્ટની ક્ષમતાની બરાબર છે. આ પ્લાન્ટ ભારતની એનપીસીઆઇએલ દ્વારા સ્થાપિત અને સંચાલિત છે. ભારતની પરમાણુ સહેલી વર્ષ 2015 થી ગુજરાતના અનેક જિલ્લાઓમાં ભારતના પરમાણુ ઉર્જા કાર્યક્રમના સંદર્ભમાં વિવિધ જાગૃતિના કાર્યોમાં સતત રોકાયેલા છે.
આ સમયગાળા દરમિયાન, ગુજરાત રાજ્યમાં, પરમાણુ સહેલીએ 1000 થી વધુ સેમિનાર, 25 થી વધુ પ્રેસ કોન્ફરન્સ, 25 થી વધુ પ્રદર્શનો અને રેલીઓનું આયોજન કર્યું છે અને 2000 થી વધુ ઉદ્યોગપતિઓને પરમાણુ વીજ ઉત્પાદન અંગેના તથ્યોથી વાકેફ કરાવી ચુકી છે. પરમાણુ સહેલી કહે છે કે ભારત પાસે હાલમાં 500 જિલ્લાઓમાં 500-500 મેગાવોટ સ્માર્ટ મોડ્યુલર પ્લાન્ટ લગાવવાની ક્ષમતા છે. આ પ્લાન્ટ આધુનિક મોલ્સની જેમ સુંદર અને સલામત રહેશે. આ પ્લાન્ટ બેઝલોડ વીજ પાવર ઉત્પન્ન કરવા તેમજ હાઇડ્રોજનના સ્વરૂપમાં બળતણ અને મીઠાના પાણીના વિચ્છેદ દ્વારા તેમને પીવાલાયક બનાવવા માટે પણ સક્ષમ બનશે. આ પ્લાન્ટમાંથી ઉત્પાદિત વીજળીના પ્રતિ યુનિટ ઉત્પાદન ખર્ચ પણ ખૂબ ઓછા હશે.
