એક નાયકની જેમ જીવો. હંમેશા કહો મને કોઇ ડર નથી. – સ્વામી વિવેકાનંદ
12 જાન્યુઆરી, દેશના મહાન મનોવૈજ્ઞાનીક સ્વામી વિવેકાનંદ અને વિશ્વમાં ભારતની આધ્યાત્મિકતાનો ડંકો વગાડનાર મહાપુરુષની જન્મજયંતિ છે. આ દિવસને દેશભરમાં યુવા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. તેના વિચારો અને જીવન આપણને પ્રેરણાદાયક બનાવે છે. ચાલો જાણીએ તેમના જીવનને લગતી ખાસ વાત.
એક વિચારની પસંદગી કરો અને તે વિચારને તમારૂ જીવન બનાવી લો. આ વિચાર અંગે વિચારો અને તે વિચારનાં સપના જુઓ. પોતાનાં મગજ, પોતાનાં શરીરનાં દરેક અંગને તે વિચારથી ભરી લો બાકી તમામ વિચાર છોડી દો. આ જ સફળતાનો રસ્તો છે. – સ્વામી વિવેકાનંદ
વિવેકાનંદનો જન્મ 12 જાન્યુઆરી 1863 ના રોજ કોલકાતામાં થયો હતો. તેમના બાળપણનું નામ નરેન્દ્ર નાથ દત્ત હતું. તેમના પિતા વિશ્વનાથ દત્ત હાઈકોર્ટના વકીલ હતા. માતા ભુવનેશ્વરી દેવી ધાર્મિક વિચારણા ધરાવતા હતા.
નરેન્દ્ર નાથ આઠ વર્ષની ઉંમરે 1871 માં શાળાએ ગયા હતા. 1879 માં તેમણે પ્રેસિડેન્સી કોલેજની પ્રવેશ પરીક્ષામાં પ્રથમ સ્થાને રહ્યો. તે 25 વર્ષની ઉંમરે સાધુ બન્યો. નિવૃત્તિ પછી તેમનું નામ વિવેકાનંદ રાખવામાં આવ્યું.
વિવેકાનંદે અમેરિકાના શિકાગોમાં 1893 માં વર્લ્ડ રિલીઝન જનરલ એસેમ્બલીમાં દેશના સનાતન ધર્મનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. તેમના ગુરુ રામકૃષ્ણ પરમહંસ હતા. તેમની યાદમાં તેમણે રામકૃષ્ણ મિશનની સ્થાપના કરી. તે આજે આખા દેશમાં કાર્યરત છે॰
ગુરુ રામકૃષ્ણ પરમહંસ વિવેકાનંદને 1881 માં કોલકાતાના દક્ષિણેશ્વર કાલી મંદિરમાં મળ્યા હતા. પરમહંસએ તેમને મંત્ર આપ્યો હતો કે બધા માનવતાના મૂળમાં ભગવાનની પૂજા એ સેવા છે.
જ્યારે વિવેકાનંદ રામકૃષ્ણ પરમહંસને મળ્યા ત્યારે તેમણે સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રશ્ન પૂછ્યો ‘તમે ભગવાનને જોયા છે?’ પરમહંસએ જવાબ આપ્યો – ‘હા મેં જોયા છે, હું જેમ તને જોઈ શકું છું તેમ ભગવાનને સ્પષ્ટ રીતે જોઈ રહ્યો છું, ફરક એટલો જ છે કે હું તેમને તમારા કરતા વધારે ઉંડે અનુભવી શકું છું’.
જ્યારે સ્વામી વિવેકાનંદે શિકાગોની સંસદમાં ધર્મના ભાષણની શરૂઆત ‘અમેરિકાના ભાઈઓ અને બહેનો’ કહીને કરી, ત્યારે સભાખંડમાં બે મિનિટ સુધી તાળીઓ વગાડવામાં આવી. 11 સપ્ટેમ્બર, 1893 નો આ દિવસ ઇતિહાસમાં કાયમ માટે નોંધાઈ ગયો.
વિવેકાનંદે 1 મે 1897 ના રોજ કોલકાતામાં રામકૃષ્ણ મિશન અને 9 ડિસેમ્બર 1898 ના રોજ ગંગા નદીના કાંઠે બેલુરમાં રામકૃષ્ણ મઠની સ્થાપના કરી હતી. ભારતમાં દર વર્ષે રાષ્ટ્રીય યુવા દિવસ સ્વામી વિવેકાનંદના જન્મ દિવસ નિમિતે 12 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. તેની શરૂઆત 1985 માં થઈ હતી. વિવેકાનંદને અસ્થમાનો રોગ હતો. આની જાણ થતાં જ તેણે કહ્યું હતું- ‘આ રોગો મને 40 વર્ષ પણ વટાવી શકશે નહીં’. તેમની આગાહી સાચી પડી અને તેણે 4 જુલાઈ, 1902 ના રોજ ધ્યાનની સ્થિતિમાં બેલુરના રામકૃષ્ણ મઠ ખાતે મહાસમાધિ મેળવી. બેલુરમાં ગંગાના કાંઠે તેમના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા. એ જ દરિયાકિનારે બીજી બાજુ રામકૃષ્ણ પરમહંસનું અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યું હતું.
દિવસમાં એક વાર તમારી જાત સાથે વાત કરો નહી તો તમે વિશ્વનાં એક સૌથી ચતુર વ્યક્તિને મળવાની તક ગુમાવશો.-સ્વામી વિવેકાનંદ
